در دنیای امروز که کاهش مصرف سوخت، افزایش راندمان و کاهش آلودگی هوا از مهمترین اهداف صنعت خودروسازی به شمار میرود، سیستم انژکتور (Injector System) نقش بسیار کلیدی دارد.
انژکتور وظیفه دارد سوخت را به اندازه دقیق و در زمان مناسب به داخل موتور تزریق کند تا احتراق کامل و بهینه صورت گیرد.
انژکتور چیست؟
انژکتور یکی از اجزای اصلی سیستم سوخترسانی است که سوخت را به شکل ذرات بسیار ریز (مه مانند) در مسیر هوای ورودی موتور یا مستقیماً داخل سیلندر پاشش میکند.
در واقع انژکتور جایگزینی دقیق و هوشمند برای کاربراتور است و به کمک واحد کنترل الکترونیکی (ECU) سوخت را به طور کاملاً محاسبهشده وارد موتور مینماید.

تاریخچه کوتاه
در خودروهای قدیمی، کاربراتور وظیفه ترکیب سوخت و هوا را بر عهده داشت، اما این سیستم دقت و کنترل کافی نداشت.
از دهه ۱۹۸۰ میلادی سیستمهای انژکتوری الکترونیکی (EFI) جایگزین کاربراتور شدند و در ایران نیز از دهه ۱۳۸۰ بهطور گسترده مورد استفاده قرار گرفتند.
نحوه عملکرد انژکتور
فرآیند کار انژکتور به ترتیب زیر است:
- پمپ سوخت، بنزین را با فشار بالا به ریل سوخت میفرستد.
- ECU (کامپیوتر خودرو) با بررسی وضعیت موتور (دما، دور موتور، میزان هوا و…) زمان باز و بسته شدن انژکتور را تعیین میکند.
- انژکتور سوخت را به شکل پودر ریز در مسیر هوا یا سیلندر تزریق میکند.
- در نهایت، احتراق توسط شمع ایجاد و انرژی مکانیکی تولید میشود.
«در صورت نداشتن ابزار تست، میتوانید از کارشناسی خودرو سیار برای بررسی دقیق سیستم انژکتور استفاده کنید.»

نیمه انژکتور چیست؟
نیمه انژکتور به خودروهایی گفته میشود که بخشی از سیستم سوخترسانی آنها هنوز به روش کاربراتوری کار میکند، ولی کنترل الکترونیکی جزئی روی تزریق سوخت دارند.
بهعبارتی، ترکیبی از سیستم انژکتور و کاربراتور است.
در این خودروها معمولاً یک انژکتور مرکزی وجود دارد که به صورت کنترلشده سوخت را پاشش میکند.
این نوع سیستم بیشتر در خودروهای گذار بین کاربراتوری و انژکتوری بهکار رفته است.
اگر موتور خودرو شما روغن کم میکند اما دود ندارد، ممکن است سوخت بهطور کامل نسوزد. پیشنهاد میکنیم مقالهی ماشین روغن کم میکنه ولی دود نمیکنه را مطالعه کنید.

سوزن انژکتور چیست؟
سوزن انژکتور (Injector Nozzle) یکی از اجزای اصلی انژکتور است که وظیفه دارد مسیر عبور سوخت را باز و بسته کرده و سوخت را با الگوی مشخصی پاشش کند.
سوزن انژکتور باید بسیار دقیق و تمیز باشد تا سوخت بهصورت مهمانند و یکنواخت وارد موتور شود.
کثیفی یا گرفتگی سوزن انژکتور؛ علت ریپ زدن ماشین، کاهش قدرت و افزایش مصرف سوخت است.

تست انژکتور چیست؟
تست انژکتور فرایندی است برای بررسی عملکرد صحیح انژکتورها از نظر پاشش، نشتی، فشار و الگوی اسپری سوخت.
این کار معمولاً با دستگاه تست انژکتور انجام میشود که شرایط واقعی موتور را شبیهسازی میکند.
در این تست، معیارهایی مانند:
- میزان دبی سوخت هر انژکتور
- نحوه اسپری شدن سوخت
- نشتی در حالت بسته
- عملکرد سوزن
بررسی میشوند تا از سلامت سیستم اطمینان حاصل شود.

تفاوت انژکتور و کاربراتور
| ویژگی | انژکتور | کاربراتور |
| نحوه کار | الکترونیکی و کنترلشده توسط ECU | مکانیکی و وابسته به خلا هوا |
| دقت پاشش سوخت | بسیار بالا | پایینتر |
| مصرف سوخت | کمتر | بیشتر |
| آلایندگی | کمتر | بیشتر |
| نگهداری و تعمیر | پیشرفتهتر و تخصصیتر | سادهتر |
| راندمان موتور | بالاتر | پایینتر |
به طور خلاصه، انژکتور دقت بالاتر، آلودگی کمتر و بازدهی بهتری نسبت به کاربراتور دارد و به همین دلیل در خودروهای مدرن جایگزین آن شده است.

انژکتور شور چیست؟
انژکتور شور (Injector Cleaner) دستگاهی است که برای شستشوی حرفهای و دقیق انژکتورها مورد استفاده قرار میگیرد.
این دستگاه میتواند با استفاده از فشار، مایع مخصوص و امواج فراصوت، رسوبات و جرمهای باقیمانده از سوخت را از روی سوزن و مسیرهای داخلی انژکتور پاک کند.
نتیجه این کار عبارت است از:
- بهبود پاشش سوخت
- کاهش مصرف بنزین
- افزایش توان موتور
- حذف ریپ و لرزش در حالت درجا

شستشوی انژکتور چیست؟
شستشوی انژکتور به معنای تمیز کردن مسیرهای داخلی انژکتور و نازل آن از آلودگیها و جرمهای ناشی از سوخت است.
این کار میتواند به دو روش انجام شود:
- با دستگاه انژکتور شور (روش حرفهای و دقیق)
- با افزودنیهای شیمیایی مخصوص که داخل باک ریخته میشوند (روش سادهتر و خانگی)
شستشوی منظم انژکتور باعث میشود احتراق بهتر، شتاب بیشتر و مصرف سوخت کمتر حاصل شود.
علائم خرابی انژکتور
انژکتور نیز مانند سایر قطعات خودرو ممکن است دچار خرابی یا گرفتگی شود. برخی از علائم رایج عبارتاند از:
- سخت روشن شدن خودرو
- افزایش مصرف سوخت
- ریپ زدن یا لرزش موتور در حالت درجا
- کاهش شتاب
- خروج دود سیاه از اگزوز
- بوی بنزین خام
- روشن شدن چراغ چک موتور
در پی خرابی انژکتور ممکن است روغن سوزی موتور
«اگر خودرو شما این علائم را نشان میدهد، با کارشناسی خودرو سیار الوچک تماس بگیرید: [شماره کارشناسی خودرو ].»

جمعبندی
انژکتور یکی از حیاتیترین بخشهای موتورهای مدرن است که وظیفه دارد سوخت را دقیق، سریع و کنترلشده تزریق کند.
شناخت بخشهایی مانند سوزن انژکتور، آشنایی با نیمه انژکتور و آگاهی از روشهای تست و شستشوی انژکتور به رانندگان کمک میکند تا نگهداری بهتری از خودرو داشته باشند.
در نهایت، تمیز و سالم نگه داشتن انژکتور برابر است با عملکرد بهتر موتور، کاهش مصرف سوخت و طول عمر بیشتر خودرو.
مقالاتی که میتواند برای شما مفید باشد:
