اتوبانها شلوغتر از همیشه، خیابانها و کوچهها پُر از تردد خودروهایی که ممکن است رانندگانشان به علائم رانندگی توجه نکنند و حتی به خودشان زحمت زدن راهنما را ندهند و باعث بروز تصادف شوند. اما در صورت بروز حادثه، چطور می توان مقصر واقعی را طبق قانون تشخیص داد !
تشخیص مقصر تصادفات رانندگی بستگی به شرایط رانندگی طرفین و محل وقوع حادثه دارد. در این مقاله از مجله الوچک، شرایط مختلف تصادف را عنوان و نحوه تشخیص مقصر را بررسی میکنیم.
مقصر در تصادف از عقب کیست؟
شاید در واکنش اول بگویید خوب همیشه مقصر خودروی پشتی است ولی تشخیص مقصر در تصادف از پشت به موقعیتهای مختلفی بستگی دارد. هر چند براساس قوانین راهنمایی و رانندگی، مقصر در تصادفات رانندگی از پشت، همواره خودوریی است که از عقب به خودروی دیگر برخورد کرده است. اما این نوع تصادف ممکن است در شرایط مختلفی اتفاق افتد که در ادامه آنها را بررسی خواهیم کرد.
تصادف در حالت دنده عقب
در تشخیص مقصر در تصادفات دنده عقب، همواره مقصر خودرویی خواهد بود که در حال حرکت دنده عقب است. بیمه شخص ثالث، تصادفات دنده عقب را پوشش میدهد.
قوانین تصادف از پشت در بزرگراه
در جاده ها و بزرگراه ها معمولا همه خودروها با سرعت بالایی حرکت میکنند، بنابراین احتمال تصادف از پشت بالاتر بوده و بیشتر به نحوه رانندگی خودروهای جلویی وابسته است. پس طبق قوانین تصادف از پشت، با توجه به اینکه خودروی جلویی متوقف یا در حال حرکت است، تشخیص مقصر تصادف متفاوت خواهد بود. اگر خودرویی در حاشیه اتوبان متوقف باشد و خودرویی از پشت به آن برخورد کند، مقصر خودروی متوقف است. اگر خودروی جلویی در اتوبان در حال حرکت باشد، مقصر خودروی پشتی است.
مقصر تصادف در میدان
اگر خودروها در حال تردد در میدان با هم برخورد کنند، برای تشخیص مقصر در این تصادفات رانندگی، ابتدا باید قوانین مربوط به حق تقدم را مطالعه نمود. ۲ قانون اصلی برای حرکت در میدان وجود دارد که شامل موارد زیر هستند.
- در زمان ورود به میدان، حق تقدم با خودرویی است که داخل میدان حضور دارد.
- اگر خودروها همزمان به میدان رسیده باشند، حق تقدم با خودرویی است که در سمت راست خودروی دیگر قرار دارد.
پس با توجه به قانون فوق، همواره حق با خودرویی است که نسبت به خودروی دیگر، حق تقدم دارد. و مقصر حادثه کسی است که حق تقدم را رعایت نکرده باشد.
تشخیص مقصر در تصادف از فرعی به اصلی
برای تشخیص مقصر در تصادفات فرعی به اصلی باید گفت خودرویی مقصر است که از فرعی به اصلی وارد شده و از جلو یا کنار با خودرویی برخورد میکند که از اصلی به فرعی وارد شده است. یعنی می توان اینطور گفت که همواره حق تقدم با خودرویی است که از اصلی به فرعی وارد میشود.
در برخورد راه اصلی با فرعی حق تقدم با وسیلهای است که در راه اصلی در حرکت است
رانندگانی که از راه فرعی وارد راه اصلی میشوند میبایست در صورت لزوم توقف کنند و پس از رعایت حق تقدم نسبت به خودروهایی که در مسیر مجاز و اصلی و با سرعت مجاز در حرکت هستند وارد راه اصلی شوند .
ماده ۱۳۹ در تکمیل ماده فوق اعلام میکند که رعایت مقررات ماده فوق برای وسایل نقلیهایی که از راه خصوصی یا شانه راه، گاراژ،کوچه، تعمیرگاه و … وارد معابر عمومی و اصلی میشوند نیز لازم است
تصادف در سبقت غیر مجاز
این نوع تصادف ممکن است بیشتر در پیچها و مناطق کور راننده اتفاق بیفتد. با توجه به اینکه این سبقت بهصورت غیرمجاز انجام شده بنابراین همواره مقصر خودرویی است که از خودرویی دیگر، سبقت غیرمجاز گرفته است.
مقصر تصادف از کنار
تصادف از بغل از آن جمله تصادفاتی است که ممکن زیاد رخ دهد. در این حالت چگونگی تشخیص مقصر در تصادفات رانندگی از بغل، بر عهده افسر راهنمایی است. اما به صورت کلی، تصادفات از بغل سمت راست، بغل سمت چپ و بغل به بغل اتفاق میافتد که نحوه تشخیص مقصر در آنها را بررسی میکنیم.
برخورد از بغل سمت چپ
اگر خودرویی بدون بررسی آینهها و زدن راهنما قصد خروج از پارک، حرکت یا تغییر مسیر داشته باشد، مقصر تصادف از بغل سمت چپ با خودرویی است که از راست میآید.
برخورد از بغل سمت راست
اگر خودرویی بدون زدن راهنما قصد تغییر مسیر یا حرکت را داشته باشد و برای این کار آینههای خود را بررسی نکند، مقصر تصادف از بغل سمت راست با خودروهایی است که از چپ میآیند.
تصادف بغل به بغل
اگر خودرویی بدون زدن راهنما و بررسی آینهها قصد تغییر مسیر ناگهانی (مسیر از چپ به راست یا برعکس) را داشته باشد، مقصر تصادف بغل به بغل خواهد بود.
مقصر تصادف شاخ به شاخ
متاسفانه این نوع تصادف می تواند یکی از پرمخاطره ترین حوادث رانندگی باشد. در مورد تصادف شاخ به شاخ (از روبرو) تنها یک حالت ممکن است، اینکه خیابان فرعی یا کوچه، دوطرفه باشد. در این نوع برخورد لازم است بدانید که نوع سبقت هیچگونه تاثیری در نحوه تشخیص مقصر در تصادفات شاخ به شاخ ندارد. در این شرایط فردی که سبقت گرفته، مقصر ۱۰۰ درصدی تصادف از روبرو خواهد بود. چون خودروی مقصر وارد لاین روبرو شده بنابراین مقصر خواهد بود.
مقصر تصادف در چهار راه
چهارراهها همواره یکی از پرترددترین تقاطعها هستند. در چهارراهها بهطور کلی حق تقدم با ماشینی است که از خیابان اصلی وارد میشود. بنابراین چگونگی تشخیص مقصر در تصادف در چهارراه به دو حالت زیر بستگی دارد.
تصادف در چراغ زرد چهارراه
چراغ زرد، یعنی حرکت با سرعت مطمئنه، بنابراین اگر خودرویی با سرعت بالا حرکت کند، مقصر تصادف در چراغ زرد خواهد بود.
تصادف در چراغ قرمز چهارراه
اگر خودرویی از چراغ قرمز عبور و وارد حریم تقاطع شود، طبق قانون تصادف پشت چراغ قرمز، مقصر خواهد بود. اما اگر خودرو پشت چراغ قرمز متوقف باشد، برای تشخیص مقصر تصادف باید کارشناس افسر پلیس اقدام کند.
مقصر تصادف در سبقت
تصادف در سبقت بیشتر در پیچها و به دلیل عدم بررسی آینهها و وجود نقاط کور اتفاق میافتد. در این نوع برخوردها، مقصر تصادف در سبقت به جهت آن بستگی دارد.
تصادف سبقت از چپ
سبقت از چپ مجاز است، بنابراین برای تشخیص مقصر در تصادفات سبقت از چپ باید افسر پلیس، محل حادثه را کارشناسی کند.
تصادف سبقت از راست
طبق قانون راهنمایی و رانندگی، سبقت گرفتن از راست در هر شرایطی خلاف مقررات است، بنابراین مقصر تصادف سبقت از راست خودرویی است که اقدام به سبقت کرده است.
مقصر تصادف در بزرگراه
در بسیاری موارد، نحوه تشخیص مقصر در تصادفات اتوبان کار مشکلی است. اگر خودرویی بهصورت کامل در وسط اتوبان توقف کند، مقصر حادثه است. در مورد مقصر برخورد با خودروی پارک شده در اتوبان هم در بخش دیگری از این مقاله توضیحات ارائه شد. اما در حالت کلی با توجه به شرایط و برخورد خودروها، برای تشخیص مقصر تصادف در اتوبان نیاز به نظر کارشناسی افسر راهنمایی است.
مقصر تصادف در کوچه
تقریبا در اکثر کوچهها تررد تنها در یک طرف امکان پذیر بوده و معمولا خودروهایی در سمت چپ و راست پارک شدهاند. به طور طبیعی نیز عبور از کوچه قوانینی دارد که شامل ورود ممنوع و ورود یکطرفه است. نحوه تشخیص مقصر در تصادفات کوچه بهصورت زیر است.
تصادف در کوچه ورود ممنوع
در کوچه ورود ممنوع، مقصر تصادف خودرویی است که از سمت ورود ممنوع وارد شده است.
تصادف با خودروی پارک شده
مقصر تصادف در کوچه با خودروی پارک شده، خودرویی است که به اتومبیل پارک شده برخورد کرده است.
تصادف با خودروی دوبله پارک شده
مقصر تصادف در پارک دوبله در کوچه، خودرویی است که پارک دوبله کرده است.
مقصر تصادف در هنگام دور زدن
تصادف در زمان دور زدن، در عرض خیابانهای اصلی یا فرعی و خیابانهایی با عرض بالا اتفاق میافتد. تصادف در دور زدن ممکن است در گردش به راست یا گردش به چپ باشد. در هر دو صورت رانندهای که قصد دور زدن دارد باید سرعت گردش و حق تقدم را رعایت کند. برای تعیین مقصر در این تصادفات، حضور افسر راهنمایی ضروری است.
مقصر تصادف در دوبرگردان
حق تقدم در دور برگردان با خودروهایی است که قبل از دور زدن خودرویی، در آن لاین قرار دارند. درعنور در دوبرگردان نیز حالت های گوناگونی مختلف است اتفاق بیفتد که عبارت است از :
تصادف از پشت در دوربرگردان
مقصر تصادف از پشت در دوربرگردان، خودرویی است که از پشت برخورد کرده، اما در برخی موارد حضور افسر راهنمایی ضروری است.
تصادف از بغل در دوربرگردان
در تشخیص مقصر در تصادفات رانندگی از بغل در دوربرگردان، به موقعیت خودرو و سرعت آن بستگی دارد. بنابراین برای تشخیص مقصر، حضور افسر راهنمایی ضروری است.
مقصر تصادف در خیابان یک طرفه
اگر تصادف برای خودرویی اتفاق بیفتد که وارد خیابان یکطرفهای شده که ورود ممنوع است، آن خودرو مقصر بروز تصادف خواهد بود. در خیابانهای یکطرفه، تصادف با عنوان تصادف در ورود ممنوع شناخته میشود. بنابراین با توجه به علائم رانندگی موجود در خیابان یکطرفه میتوان برای تشخیص مقصر در تصادفات رانندگی اقدام کرد.
مقصر تصادف در هنگام پارک
پارک کردن به مفهوم توقف کوتاه یا طولانیمدت است. تصادف در زمان پارک کردن خودرو در شرایط و موقعیتهای مختلفی ممکن است اتفاق بیفتد که عبارت است از :
تصادف با خودروی پارک شده در پارک ممنوع
مقصر تصادف با خودروی پارک شده در منطقه پارک ممنوع، خودروی پارک شده است.
تصادف با خودروی پارک شده در تقاطع
پارک خودرو در تقاطعها ممنوع است، بنابراین مقصر تصادف با خودروی پارک شده در تقاطع، خودروی متوقف است. بهترین روش برای تشخیص مقصر در تصادفات تقاطع، کارشناسی افسر پلیس است.
تصادف خودروی پارک شده در اتوبان
پارک خودرو در اتوبان ممنوع است، بنابراین مقصر تصادف با خودروی متوقف در اتوبان، خودروی پارک شده است.
مقصر تصادف در تغییر لاین
تغییر دادن لاین بدون کاهش سرعت و بررسی آینهها، نزدن راهنما و عدم رعایت حق تقدم، غیرمجاز است. در تصادف تغییر لاین، مقصر رانندهای است که به صورت ناگهانی تغییر لاین میدهد.
مقصر تصادف هنگام خروج از پارک
در زمان خروج از پارک، حق تقدم با خودروی در حال عبور از خیابان است. در این شرایط خودروی پارک شده که حق تقدم را برای خروج از پارک رعایت نکرده باشد، مقصر تصادف خواهد بود.
در تصادف انحراف به چپ یا راست مقصر کیست؟
در چگونگی تشخیص مقصر در تصادفات رانندگی انحراف به چپ، مقصر خودرویی است که به سمت چپ منحرف شده است.
پیچیدن در لاین راست بدون کاهش سرعت، زدن راهنما، استفاده از راهنما و رعایت احتیاط، غیرمجاز است. اگر خودرویی این موارد را رعایت نکند، مقصر تصادف در انحراف به راست خواهد بود. البته در بسیاری موارد نیاز به کارشناسی افسر راهنمایی خواهد بود تا با توجه به شرایط، خودروی مقصر در تصادفات رانندگی را مشخص کند.
مقصر تصادف با ماشین آموزش رانندگی
با توجه به اینکه خودروی آموزش رانندگی در حال تعلیم به یک کارآموز بوده و از طرفی علائم و تابلوهای اخطار روی خودرو نصب شده است، در شرایط خاص، حق تقدم با این خودروها خواهد بود. در تشخیص مقصر تصادف با خودروی آموزش رانندگی، قوانین مشابه است. اما همه خودروها باید رعایت کرده و در صورت بروز تصادف، تشخیص مقصر را به افسر پلیس بسپارند.
جمع بندی تشخیص مقصر در تصادفات رانندگی
تشخیص مقصر در تصادفات رانندگی به دلیل اختلافات احتمالی و شرایط گوناگون، معمولا کار دشواری است و نیاز به کارشناسی افسر راهنمایی دارد. اما اگر تصادف مجروهی نداشت و طرفین از صحنه فرار نکرده بودند، باید ابتدا از صحنه تصادف عکس یا فیلم با کیفیت بگیرید و هردو طرف ماشین ها را برای جلوگیری از راه بندان به کنار خیابان انتقال بدید.
سعی کنید قبل از پلیس در مورد تشخیص و تعیین مقصر به توافق برسید. فرد مقصر باید ۲ مدرک شناسایی از خودروی ماشین که معمولا کارت ماشین و بیمه نامه است را به طرف متضرر بدهد. و فرد ضرر دیده نیز کافی است یک مدرک شناسایی که معولا بیمه نامه شخص ثالث می باشد به فرد مقابل بدهد. اما توجه داشته باشید به هیچ عنوان گواهینامه نباید ردو بدل شود.